منبع : computerworld
تاریخ انتشار : JULY 18, 2005
گسترش قابلتوجه لینوکس در سراسر نقاط جهان دیگر از حالت یک مدل کسبوکار تجاری خارج شده است و از شرکت بیمه آلمانی تا بانک چینی را شامل میشود. چرا چنین است؟ به نظر میرسد که دایره دلایل این اتفاق وسیعتر از حوزه محبوبیت و تعصب طرفداران لینوکس باشد. اگرچه خود سیستمعامل لینوکس هنوز به یک پدیده شگفتآور جهانی تبدیل نشده است اما کرنل نوشته شده توسط دانشجوی دانشگاه هلسینکی ( لینوستوروالدز ) اینچنین است. . روند توسعه لینوکس که در ابتدا به قول توروالدز فقط یک سرگرمی بود، از دورانی که چند دانشجوی لجباز به مایکروسافت دهنکجی میکردند فراتر رفته و توسعه آن جهانی شده است. برای مثال طبق گزارش IDC بازار سرورهای لینوکس در آسیا 36% و سیستمهای کلاینت 49% در سال 2004 رشد داشته است.
بنابراین در این گزارش ویژه به خارج از سواحل آمریکا قدم خواهیم گذاشت تا دریابیم چهکسانی از لینوکس استفاده میکنند و چرا. برخی از برنامههای توسعه لینوکس واقعا قابلتوجه هستند: مثلا بانک تجاری و صنعتی چین (The Industrial and Commercial Bank of China) قصد دارد تمام عملیاتهای پایانهای خود را با لینوکس انجام دهند. بانک Banca Popolare di Milano در ایتالیا نیز از 4500 سیستم دسکتاپ لینوکس استفاده میکند و شرکت بیمه LMV در آلمان 7700 سیستم دسکتاپ و 30 سرور تحت لینوکس دارد.
دلایل فراگیری لینوکس بسیار زیاد است، اما دلایل عینی و عملی بیشتر از دلایل متعصبانه هستند. مدیر IT شرکت بیمه LVM میگوید: <ما فقط به دنبال استفاده از اپنسورس نبودهایم بلکه ما راهی برای ذخیره سرمایههای خود در حوزه شبکههای کامپیوتری یافتیم.> مدیر اجرایی دیگری در اروپا میگوید که ما به لینوکس مهاجرت کردیم تا پولمان را برای سرمایهگذاری در حوزه سختافزار ذخیره کنیم. < سرمایه گذاری روی لینوکس به عنوان یک سیستمعامل محرک اصلی ما نبود، بلکه واقعیت اینست که لینوکس ما را قادر میسازد تا یک پلاتفرم سهلالوصول برای انجام کارهایمان داشته باشیم.>
پس به ما بپوندید تا سفری نگاهی به فعالیتهای مرتبط با لینوکس در سراسر جهان داشته باشیم. سفری که مطمئنا فراتر از یک سرگرمی است.
لینوکس در آسیا
وضعیت لینوکس در آسیا بر اساس یک نظرسنجی شرکت تحقیقاتی گارتنر
(این نظرسنجی از میان 659 شرکت در منطقه آسیای جنوب شرقی و در مارس 2005 انجام شده است)
- 39 درصد شرکتهای تجاری روی سرورهای خود لینوکس نصب کردهاند.
- کاربردهای نرمافزاری اصلی روی سیستمعامل لینوکس در این شرکتها عبارتند از: سرورهای ایمیل، فایل، چاپ و دیتا در شبکه
- 87 درصد کاربران لینوکس از سیستمعامل ردهت استفاده میکنند.
استفاده از لینوکس در آسیا، در سایه حمایت دولت از سیستمعامل اپنسورس بومی بسرعت رو بهگسترش است. اما عامل اصلی که موجب رشد میزان پذیرش لینوکس در آسیا میشود، نیاز جامعه کسبوکار آسیا به کاهش هزینههای IT است . لیندا بریگنس مدیر فناوریاطلاعات کمپانی FedEx در کنفرانسی که اخیرا برای مدیران IT چین در شانگهای برگزار شده است میگوید : <انتخاب نرمافزارهای منبعباز در کنار سختافزارهای سهلالوصول و ارزان قیمت کلید کاهش هزینههای ناشی از تکنولوژی است.> او همچنین میگوید : <ما نیازمندیم که بهسوی سیستمهایی حرکت کنیم که کاهش هزینه استفاده از لینوکس را درپی دارند.> با وجود این رشد، هنوز این سیستمعامل روزهای ابتدایی خود را در آسیا میگذراند . دفاتر نمایندگی شرکت مایکروسافت تاکنون تعداد زیادی مجوز (لیسانس) نرمافزار سرور و کلاینت در این منطقه فروختهاند ولی درحالی که لینوکس بخش اندکی از بازار فروش سیستمعامل را در آسیا به خود اختصاص داده است، رشد آن سریع بوده است. براساس منابع IDC ، بازار سرور لینوکس 36% و بازار دسکتاپ در حدود 49% در سال 2004 رشد داشته است. ویندوز نیز به رشد خود ادامه میدهد اما بهکندی : 24% برای سرور و 14% برای دسکتاپ. یکی از شرکتهایی که از توسعه و فراگیر شدن لینوکس سود بسیاری نصیب خود کرد است، شرکت Dell میباشد که با تقاضای بسیاری برای سرورهای مبتنی بر لینوکس مواجه شده است و این تقاضا از یک رشد دو رقمی برخوردار بوده است. Bill Amelio مقام ارشد نمایندگی شرکتدل در آسیا و ژاپن میگوید : <لینوکس مخصوصا در بازار سرورها یکی از مهمترین سیستمعاملهای آسیا است. بسیاری از مشتریان دنبال استانداردهای باز هستند. او میافزاید <بنظر میرسد که تقاضای لینوکس برای بخش سرور در آسیا بیشتر از دیگر مناطق جهان باشد.>
بالاترین رشد در چین
بیشترین تقاضاها برای لینوکس در آسیا از جانب کشور چین میرسد، جائیکه دولت از سیستمعامل لینوکس بهعنوان یک جایگزین برای مایکروسافت که همچنان تسلط خود بر روی بازار سیستمعاملها را حفظ کردهاست، حمایت میکند. اما پشتیبانی دولت تنها دلیل رشد تعداد استفادهکنندگان لینوکس در چین نیست بلکه نیازها و مقتضیات عملی کسبوکار خصوصا در صنایع مالی کشور نقشی تعیین کننده دارد. در ماه آوریل امسال، بانک صنعتو تجارت چین (ICBC) بزرگترین بانک چینی ، اعلام کرد که طی سه سال آینده سیستمعامل دیتاسرور Turbolinux 7 را برای عملیات روزانه تمامی پایانههای این بانک در یک دوره سهساله پیادهسازی خواهد کرد. با وجودی که هنوز تمام جزئیات مالی این قرارداد آشکار نشده است، به نظر میرسد این یک از بزرگترین پروژه گسترش لینوکس در چین خواهد بود. ICBCلینوکس را جایگزین برنامههای کاربردی میکند که هم اکنون روی یونیکس ساخت SCO اجرا میشوند. Nielse Jiang یک تحلیلگر IDC در پکن معتقد است این بانک به این دلیل لینوکس را انتخاب کرده است که به سطح کارائی بالاتر و پشتیبانی بهتر از سوی سازنده نرمافزار دستیابد. این تحلیلگر همچنین اضافه میکند : > ICBC تنها نیست. بلکه انتظار میرود چندین بانک بزرگ چینی دیگر نیز نرمافزارهای کاربردی خود را از سکوی SCO به لینوکس منتقل کنند.<
Wise Huang مدیر راهکارهای IT در شرکت APL (یک شرکت حمل و نقل و لجستیک در شانگهای)، بیان میکند که در سالهای آینده بسیاری از کمپانیهای چینی با هدف کاستن از هزینههای IT بسوی سرورهای لینوکسی حرکت خواهند کرد. هماکنون تمامی کامپیوترهای این شرکت اعم از PC یا سرور از سیستمعامل ویندوز استفاده میکنند. اما Huang معتقد است سیستمعاملهای اپنسورس مورد توجه مدیران IT چین قرارگرفتهاند. او اضافه میکند : من همیشه به مشتریان خود لینوکس را پیشنهاد میکنم.
نقش دولت
همانند برخی از کشورها ، دولتهای تایوان و هنگکنگ در پیشقدمی بسوی اپنسورس ادعای فراوانی دارند. ولی بیشتر پشتیبانی آنها از لینوکس فقط بر روی کاغذ انجام شده و پیاده سازی این سیستمعامل در سطوح کاربردی با کندی صورت گرفتهاست. اما شرکتهای تجاری این مناطق، کندی مذکور را به کناری نهاده و به سوی استفاده از لینوکس به عنوان یک روش کم هزینه برای برپاکردن سرورها و دیگر سیستمها روی آوردهاند. برای مثال در تایوان ، مقامات دولتی تلاش بسیاری پیرامون طرحهای گسترش لینوکس بر روی کامپیوترهای مدارس عمومی و ادارتدولتی انجام میدهند. منتقدان میگویند اگرچه موفقیتهایی در این زمینه بدست آمدهاست اما سرعت پیشرفت در این زمینه کند بوده است. اقدامات دولت تقریبا به پنجسال پیش برمیگردد که نتایج آن شامل توسعه لینوکس به صورت نرمافزارهای embedded (نرمافزارهایی که به صورت توکار همراه سختافزار ارائه میشوند) بر روی سختافزارهای بازار جزیره تایوان بوده است. کمپانیهای نرمافزارهای اپنسورس در تایوان از جایگاه مهمی برخوردارند چراکه شرکتهای تایوانی سهم زیادی از بازار عمومی IT منطقه دارند. شرکتهای تایوانی بیشماری در تایوان و چین بر روی تولید محصولات مشترک بینالمللی فعالیت دارند و تقریبا مادربورد تمامجهان از این منطقه تهیه میشود. تعدادی از شرکتهای این منطقه وجود دارند که یا از لینوکس استفاده کردهاند و یا با ارائه مشخصههای نرمافزاری و سختافزارهای خاص، این فرصت را برای جامعه اپنسورس فراهم میکنند که درایورهای مورد نیاز خود را بسازند. درایورها معمولا فایلهای نرمافزار کوچکی هستند که دربرگیرنده اطلاعاتی برای پیکربندی و کنترل ابزارهای سختافزار در کامپیوتر میباشند. برای نمونه در آوریل ، دو شرکت سازنده کارتگرافیک ، کدهای منبع نرمافزارهای چند درایور خود را برای جامعه اپنسورس منتشر کردند. دو شرکت Via و XGI کدهای منبع برخی چیپهای گرافیکی و درایورهای LCD خود را آزاد کردند. این عمل با نیت توسعه درایورهای این محصولات برای سیستمعاملهایی که این شرکتها مستقیما از آنها پشتیبانی نمیکنند صورت پذیرفت. کارهایی از این دست بسیار است . ریچارد استالمن ، یکی از بنیانگذاران و حامیان سیستمعامل گنو/لینوکس و نرمافزارهای آزاد در یک بازدید در ماهمی، از برخی شرکتهای فعال در زمینه کامپیوترهای PC خواسته بود که به تهیه اسناد فنی موردنیاز برای تولید و توسعه درایورهای آزاد سختافزار خود اقدام کنند . استالمن در دانشگاه بینالمللی تایوان اظهار داشته که: ما فقط به اطلاعاتی در مورد نحوه کارکرد این درایورها نیاز داریم. برنامهنوسان نرمافزارهای آزاد میتوانند از این اطلاعات برای تولید درایورهای سیستمهای منبعباز خود استفاده کنند.
بخشهایی دیگر از تایوان نیز درپی استفاده مطلوب از لینوکس هستند. براینمونه ، شرکت Taiwan Mobile ، یکی از بزرگترین سرویسدهندگان گوشیهای تلفن مبایل در این جزیره، یک نسخه آزمایشی از سرویس موبایل 3G (نسل سوم فناوری موبایل) را عرضه کرده که سرور آن بر روی سیستمعامل لینوکس برپا شده است. این شرکت سالهاست که با هدف کاهش هزینه و به خاطر انعطافپذیری، از نرمافزارهای اپنسورس استفاده میکند. T.C. Juan مدیر یکی از توسعهدهندگان جدید سرویسهای Taiwan Mobile میگوید: ما حتی از تیم خودمان برای توسعه لینوکس استفاده میکنیم و بهکارگیری لینوکس هنوز هم از تکیه کردن به سازندگان بزرگ نرمافزار بهتر است. او همچنین میگوید: هزینه افزودن وصلههای نرمافزاری، add-on ها و بستههای بروز رسانی (upgrades) و دیگر مسائل در سایر نرمافزارهای تولید شده توسط سازندگان بزرگ نرمافزار تاکنون مانع از آن شده است که Taiwan Mobile برای تامین نیازهای خود به سمت استفاده از آنها برود، اما در عین حال اضافه میکند که آینده را نمیتوان پیشبینی کرد. او میگوید: تاکنون لینوکس کاربرد و قابلیتاعتماد خود را بهعنوان یک سیستمعامل ثابت کرده است اما در این حوزه منابع کافی برای اینکه بتوان به صورت مرتب روی بهبود و اصلاح نرمافزار کار کرد، وجود ندارند.
عرصه فناوری 3G نیازمند توسعه دائمی نرمافزار است تا فراهمکنندگان خدمات موبایل بتوانند از تطابق امکانات خود با آخرین گرایشها و تمایلات در بازار مصرف اطمینان داشته باشند و سرویسهای موبایل مفید ارائه دهند. بسیاری دیگر از فراهم کنندگان خدمات موبایل در تایوان مانند بزرگترین شرکت تلفن این جزیره یعنی Chunghwa Telecom و شرکت سرمایهگذاری KGI Securities (که در زمینه تامین اجتماعی فعالیت میکند) نیز لینوکس را برای سرویسهای خود انتخاب کردهاند. داستان هنگکنگ اندکی متفاوت است. هنگامی که دولت تصمیم به توسعه نرمافزارهای اپنسورس و توجهویژه به توسعه نرمافزارهای متنباز برای ادارات گرفت , هیچ فشاری برای بهکارگیری لینوکس اعمال نشده است. Irene Chow محقق IDC در هنگکنگ میگوید: لینوکس در مناطق توسعه یافتهای مانند هنگکنگ در حال بلوغ است و هنوز از قدرت رشد قابل مشاهده در کشورهای درحال توسعه همچون چین و هند برخوردار نیست. در میان کشورهای توسعهیافته آسیایی تعداد زیادی از شرکتهای تجاری در مقابل حرکت بهسوی اپنسورس موضع گرفته و مقاومت میکنند. برهمیناساس دولتهایی مانند ژاپن , کرهجنوبی و مالزی با برنامههای تشویقی، در تلاش برای استفاده از لینوکس در شرکتهای محلی هستند . اما احساس همه این است که این تلاشها کافی نیست . تاکاشی کوداما تهیهکننده لینوکس ژاپنی شرکت Miracle Linux میگوید: ما به پشتیبانی بیشتر دولت نیازمند هستیم و دولت برای انتشار و توسعه برخی از پروژههای باید بیشتر از این پشتیبان ما باشد.